Historie

Al 10.000 jaar geleden werd het schaap gedomesticeerd in het midden oosten. De eerste archeologische vondst die erop wijst dat schapen door mensen gehouden werden is 9.000 jaar oud en gevonden in een grot in Iran. Zo’n vierduizend jaar later pas arriveerde het schaap als gedomesticeerd dier in Europa. De schapen van toen verschilden behoorlijk van die, zoals wij ze nu kennen. Toen hadden de meeste schapenrassen hoorns, die nu bij vele rassen verdwenen zijn. De oren zijn meer gaan hangen en de vacht van het schaap leek in prehistorische tijden meer op haar dan op wol. Verder zaten er in de staarten meer wervels en schijnen de vroegere schapen ook meer hersens te hebben gehad. Eén van de vier soorten oerschaap die nu nog op de wereld rondlopen is de Moeflon, waarvan een kudde rondloopt in ons eigen land op de Veluwe.

De prehistorische mens leerde al snel wat het nut was van het schapen houden, en daardoor was schapen houden de eerste georganiseerde bedrijfsvorm. Hoewel de mens pas 3.500 jaar geleden leerde hoe men wol kon spinnen was het eerste product van het schaap dat de handel op gang bracht, zijn wol. Voor eigen gebruik was het schaap natuurlijk al duizenden jaren eerder van nut omdat hij gegeten kon worden. Pas in de middeleeuwen ontdekte men dat schapen ook bruikbaar waren voor hun melk.

De schapenhouderij heeft zich voornamelijk naar Europa verspreid vanuit het middenoosten via de middellandse zeegebieden naar het verdere noorden. De eerste aanwijzingen van schapenhouderij in Noord Europa stammen van zo’n 4.000 jaar geleden.

Hoe bescheiden schapen ook zijn; de wereld geschiedenis zou zonder hen anders gelopen zijn. Waren er geen schapen geweest dan zou Columbus misschien Amerika niet hebben ontdekt! Koningin Isabella van Spanje gebruikte namelijk in de 15 e eeuw de opbrengst van schapenwol om ontdekkingsreizen van Columbus te financieren. Columbus zelf nam schapen mee op zijn reizen als “levend vlees”.

In Nederland verliep de schapenhouderij misschien wat minder opzienbarend, toch heeft het houden van schapen in ons land door de eeuwen heen vele doelen gediend. Zij zijn eerst voornamelijk gehouden voor de wol en later de melk. Men heeft schapen gehouden om de mest te verzamelen om de akkers te bemesten en pas later vond er een verschuiving plaats naar de voornaamste functie die het schaap in ons land nu heeft, het vlees.